Poniższy artykuł odnosi się do analizy możliwości stworzenia kolei aglomeracyjnej służącej szybkiemu i wygodnemu dojazdowi do Zielonej Góry z okolicznych miejscowości. Jest to koncepcja tej kolei opracowana przez autor strony, być może kiedyś doczeka się ona fizycznej realizacji. Aby jednak doszło do stworzenia samej kolei w obrębie aglomeracji muszą być spełnione następujące warunki:

1. Należy dokonać zakupu niezbędnego do tego celu taboru kolejowego dostosowanego do potoków podróżnych. Na liniach o mniejszym potencjale wystarczający będzie zakup lekkich autobusów szynowych, natomiast szlaki o większym potencjale podróżnych wymagają zakupu zespołów trakcyjnych.
2. Kursy należy rozplanować tak, aby możliwe były dojazdy na godzinę 6.00, 7.00, 8.00 i 10.00 do szkół i pracy. Powroty powinny być zagęszczone między godziną 13.00 a 18.00. Oczywiście rozplanowanie pociągów zawsze będzie dokonane w ramach możliwości taborowych oraz przepustowości linii.
3. Należy na szlakach w okolicy Zielonej Góry dokonać kompleksowego remontu torów, który przyczyni się do zwiększenia szybkości przejazdu, skrócenia czasu dotarcia do miasta z innych miejscowości, uczyni kolej atrakcyjną w konkurowaniu z komunikacja samochodową oraz autobusową.

Pewne podwaliny w tym zakresie zostały już poczynione. Urząd Marszałkowski województwa podjął decyzję o zakupie 2 elektrycznych zespołów trakcyjnych do obsługi tras w ramach Lubuskiego Trójmiasta. Jest to niewątpliwie pierwszy krok w kierunku utworzenia kolei aglomeracyjnej. Drugi zasadniczy i przełomowy krok to partycypacja w kosztach budowy linii nr 358a będącej łącznikiem między liniami nr 273 a 358. Łącznica ta skraca wydatnie czas przejazdu między Zieloną Górą a Sulechowem. Szczegóły na temat tych dwóch przedsięwzięć znajdują się w osobnych działach strony (Kolej Lubuskiego Trójmiasta, Łącznica Przylep - Pomorsko).

Idąc dalej tym torem należałoby się zastanowić jakie są jeszcze inne możliwości, aby zapewnić okolicznym miejscowościom szybką komunikację kolejową. Z analizy przebiegów szlaków kolejowych w okolicach Zielonej Góry jasno wynika, że można wyodrębnić jeszcze 5 tras w ramach aglomeracji.

Trasa nr 1 łączy ze sobą Zieloną Górę i Kożuchów. Przebieg: Zielona Góra - Stary Kisielin - Niedoradz - Nowa Sól - Ciepielów - Kożuchów. Taki kształt trasy umożliwiałby dojazd mieszkańcom Kożuchowa zarówno do Nowej Soli (miasta powiatowego) jak również do Zielonej Góry (największego miasta w okolicy). Trasa liczy sobie około 32 kilometrów. Jest więc to dystans dłuższy niż drogami kołowymi (około 25 kilometrów). Jedynym sensownym motorem zachęcającym do korzystania z kolei może być dla pasażerów szybkość przejazdu krótsza niż w przypadku ruchu kołowego. Na dzień dzisiejszy zrealizowanie takiego połączenia jest niewykonalne z kilku powodów. Po pierwsze między Nową Solą a Kożuchowem linia jest zamknięta dla ruchu, trudno powiedzieć w jakim jest stanie. Aby ją uruchomić konieczne będzie poniesienie na ten cel stosownych nakładów finansowych. Szlakiem zarządza PKP PLK (ma on znaczenie państwowe), w związku z czym nie wchodzi jak na razie w grę przejęcie tego odcinka przez samorząd. Możliwe jest jednak partycypowanie w kosztach modernizacji linii celem przywrócenia na niej ruchu pociągów. W dzisiejszej perspektywie kolejowych priorytetów szanse na renowację tego odcinka są raczej znikome. Drugim powodem awykonalności takiej koncepcji jest fatalny stan torów między Zieloną Górą a Nową Solą skutkujący długim czasem przejazdu pociągów. Modernizacja trasy i podniesienie dozwolonej szybkości jest jednak planowane i ten problem za kilka lat nie będzie już stał na przeszkodzie. Kolejny niekorzystny czynnik zniechęcający podróżnych do korzystania z tego połączenia ma związek z rozmieszczeniem dworca w Kożuchowie z dala od centrum miasta. Dlatego ważnym jest, aby czas przejazdu był atrakcyjny, tak aby znaleźli się chętni do korzystania z kolei.


Pokaż Kolej aglomeracyjna wokół Zielonej Góry na większej mapie
Przebieg trasy nr 1

Trasa nr 2 łączy ze sobą Zieloną Górę i Głogów. Przebieg: Zielona Góra - Stary Kisielin - Niedoradz - Nowa Sól - Bytom Odrzański - Głogów. Trasa w całości biegnącą przez linię nr 273 i liczy sobie około 60 kilometrów. Zalety - w całości przebiega szlakiem dwutorowym, zelektryfikowanym, dzięki czemu można korzystać z EZT oraz występują mniejsze ograniczenia w ruchu pociągów niż na liniach jednotorowych. Kolejna istotna sprawa to fakt, że Głogów jest miastem liczącym ponad 70 tysięcy mieszkańców, z których część dojeżdża do pracy w Zielonej Górze, są także osoby studiujące w winnym grodzie dzięki czemu można liczyć na spore potoki podróżnych. Do kolejnej zalety należy fakt, że Głogów jest ważnym węzłem kolejowym, który umożliwia dotarcie m.in. do Leszna, Legnicy, z miasta wyjeżdża także więcej pociągów do Wrocławia niż z Zielonej Góry. Niewątpliwe wady tego połączenia aglomeracyjnego to zły stan torów i liczne ograniczenia szybkości powodujące, że czas przejazdu między Zieloną Górą a Głogowem jest bardzo długi. Kolejnym problemem jest fakt, że Głogów jest położony w województwie dolnośląskim. Powoduje to konieczność uzgodnienia finansowania przewozów z samorządem województwa dolnośląskiego, które może nie być zainteresowane dofinansowaniem tego połączenia.


Pokaż Kolej aglomeracyjna wokół Zielonej Góry na większej mapie
Mapa trasy nr 2

Trasa nr 3 łączy ze sobą Zieloną Górę i Zbąszynek. Przebieg: Zielona Góra - Czerwieńsk - Sulechów - Babimost - Zbąszynek. Trasa przebiega przez dwie linie kolejowe (273 i 358), szlak jest w całości zelektryfikowany. Trasa ta liczy sobie około 60 kilometrów. Łączy miasta leżące w okolicy Zielonej Góry (Czerwieńsk i Sulechów) dzięki czemu będzie można liczyć na potoki podróżnych, którzy dojeżdżają do Zielonej Góry do szkół czy pracy. Jest to niewątpliwa zaleta. Mało tego wariant ten umożliwia połączenie Zielonej Góry ze Zbąszynkiem, gdzie znajduje się duży i ważny węzeł kolejowy (komunikacja z Poznaniem, Warszawą, miejscowościami w Niemczech, dojazd do Gorzowa itd). Jest to kolejna zaleta.

Wady:
- zły stan torów linii nr 273 skutkujący wydłużonym czasem przejazdu;
- układ torów w Czerwieńsku powodujący konieczność zmiany czoła pociągu lub zmiany lokomotywy wydłużający czas postoju, ten problem zniknie gdyż w 2011 roku będzie budowana łącznica Pomorsko - Przylep pozwalająca ominąć Czerwieńsk i skrócić czas jazdy;
- linia nr 358 jest szlakiem jednotorowym co ogranicza możliwości linii, jej stan techniczny jest lepszy niż linii nr 273, jednak ograniczenia szybkości wydłużają czas przejazdu, problem ten zostanie zlikwidowany w roku 2010, gdyż planuje się modernizację szlaku i podniesienie dozwolonej szybkości przejazdu na całym odcinku do 100 km/h.

Po budowie łącznicy odpadną pasażerowie podróżujący do i z Czerwieńska, dojdzie jednak więcej pasażerów podróżujących do Sulechowa (obecnie podróż pociągiem do Sulechowa jest zbyt długa w stosunku do kursów komunikacji autobusowej).


Pokaż Kolej aglomeracyjna wokół Zielonej Góry na większej mapie
Przebieg trasy nr 3

Trasa nr 4 łączy ze sobą Zieloną Górę i Gubin / Guben. Przebieg: Zielona Góra - Czerwieńsk - Krosno Odrzańskie - Gubin - Guben. Trasa nr 4 umożliwia połączenie Zielonej Góry z miejscowościami położonymi na zachód od stolicy aglomeracji, daje także możliwość dojazdu do Niemiec. Szlak przebiega liniami nr 273 i 358. Na odcinku od Czerwieńska do Guben linia jest niezelektryfikowana.

Zalety:
- połączenia przebiegają przez Czerwieńsk i Krosno Odrzańskie, które leżą w bezpośrednim zasięgu Zielonej Góry dzięki czemu z połączeń mogą skorzystać uczniowie oraz osoby dojeżdżające do pracy w Zielonej Górze.
- dobre połączenie transgraniczne, z Guben można podróżować dalej np. do Cottbus, które jest miastem partnerskim Zielonej Góry.

Wady:
- stan torów linii nr 273 oraz 358;
- znaczne oddalenie stacji kolejowych w Krośnie Odrzańskim oraz Gubinie od centrów miejscowości;
- brak elektryfikacji powodujący konieczność używania taboru spalinowego;
- duży ruch pociągów towarowych na odcinku Czerwieńsk - granica państwa;
- jednotorowy odcinek Czerwieńsk - granica państwa powodujący ograniczenie w ruchu pociągów.


Pokaż Kolej aglomeracyjna wokół Zielonej Góry na większej mapie
Trasa nr 4